Strona Główna • Sprawy karne • Wniosek o zatarcie skazania
Wniosek o zatarcie skazania
Zatarcie skazania to instytucja prawa karnego, która sprowadza się do uznania prawomocnego skazania danej osoby w postępowaniu karnym za niebyłe na skutek upływu odpowiednio długiego okresu czasu.
Poza sytuacją, w której zatarcie skazania następuje z mocy prawa, ustawa przewiduje również sytuację w której może dojść do wcześniejszego zatarcia na wniosek skazanego.
Zatarcie skazania na mocy orzeczenia sądu zależy od ustalenia dwóch przesłanek, tj. formalnej, czyli upływu czasu (5 lat w przypadku skazania na karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat - art. 107 § 2 k.k., oraz 3 lata w razie skazania na karę grzywny lub ograniczenia wolności - art. 107 § 4 k.k.), oraz materialnej, tj. stwierdzenia przestrzegania przez skazanego w tym okresie porządku prawnego.
Uznanie skazania za niebyłe przywraca skazanemu status niekaranego, zostaje on zwolniony z ponoszenia skutków skazania i nie można stosować wobec niego żadnych ograniczeń związanych ze skazaniem (B.J. Stefańska, Skutki zatarcia skazania, Prok. i Pr. 2007, nr 10, s. 54). Względy humanitaryzmu nakazują, aby piętno skazania nie obciążało go przez całe życie (L. Wilk, Kodeks karny. Komentarz, red. M. Filar, Warszawa 2010, s. 542).
Zatarcie skazania nie powoduje wymazania skazania ze świadomości społecznej, ale ułatwia skazanemu powrót do normalnego życia (B.J. Stefańska, Skutki zatarcia..., s. 57). Pozwala wyeliminować efekt stygmatyzacji sprawcy przestępstwa (G. Bogdan, w: G. Bogdan, Z. Ćwiąkalski i in., Komentarz. Część ogólna, s. 1110).
O zatarciu skazania orzeka sąd, który wydał wyrok w pierwszej instancji. Ustawa formułuje dwa wyjątki od tej reguły, które polegają na tym, że jeżeli wyroki wydało kilka sądów, właściwy jest sąd, który jako ostatni wydał wyrok skazujący. W przypadku zaś gdy orzekały sądy różnego rzędu, właściwy jest sąd wyższego rzędu. Kodeks karny wykonawczy nie uregulował natomiast kwestii właściwości sądów w przypadku zbiegu wyroków sądu powszechnego i sądu wojskowego. W literaturze wskazuje się, że w takiej sytuacji zastosowanie ma podstawowa reguła, a mianowicie, iż właściwy jest ten sąd, który wydał ostatni wyrok skazujący (B.J. Stefańska, Zatracie skazania z mocy prawa, s. 84).
Z dniem 1 stycznia 2012 r. na mocy noweli wrześniowej wprowadzono zasadą, że na postanowienie w przedmiocie zatarcia skazania przysługuje zażalenie. Warto jednak pamiętać, iż wniosek skazanego o zatarcie skazania, złożony przed upływem roku od wydania postanowienia odmawiającego zatarcia, można pozostawić bez rozpoznania.
W wniosku o zatarcie skazania należy wskazać:
- Imię, nazwisko i adres skazanego;
- Wyrok na podstawie, którego nastąpiło wskazanie
- Wskazać orzeczoną karę
W uzasadnieniu wniosku należy wskazać okoliczności przemawiające za zatarciem skazania przez sąd. Wniosek o zatarcie skazania podlega opłacie w wysokości 45 zł.
